Fontconversie

Tijdens de conversie van RTF-documenten naar TeX vertalen wij niet-Latijnse passages naar een codering die leesbaar is voor TeX. Onze conversieprogramma’s zijn echter zo ingericht dat zij de niet-Latijnse fonts in de aangeleverde RTF-documenten kunnen standaardiseren, los van de omzetting naar TeX; het resultaat van een dergelijke conversie is een nieuw RTF-document waarin het oorspronkelijke font is vervangen door een nieuw font, bijvoorbeeld een Unicode-font. Naast de conversie van fonts in RTF-documenten bieden wij ook de conversie van fonts zelf aan. Wij kunnen namelijk fonts in conventionele formaten (zoals PostScript en OpenType) omzetten naar TeX-fonts die geheel op uw wensen zijn toegesneden, bijvoorbeeld wat betreft codering en ligaturen.

Problemen met niet-Latijnse fonts

Een belangrijke complicatie bij het werken met fonts voor niet-Latijnse alfabetten is het gebrek aan standaardisering van hun fonttabellen. Een conventioneel font is te beschouwen als een tabel met 256 vakjes waarbij elk vakje een tekentje, een zogenaamde glyph, bevat. Voor Latijnse fonts is de indeling van de vakjes vastgelegd in internationale standaards, zoals ASCII en ISO Latin 1; de glyph ‘A’ staat bijvoorbeeld altijd in vakje 65 en de ‘a’ in vakje 97. Omdat er lange tijd geen bindende standaard voor bijvoorbeeld Griekse fonts heeft bestaan, hebben die zeer uiteenlopende coderingen gekregen; de glyph voor de letter ‘chi’ staat bij het Griekse font Athenian bijvoorbeeld in een ander vakje (120) dan bij het font Helena (vakje 99). Dit heeft tot gevolg dat een Word-gebruiker Athenian-Grieks niet naar Helena kan omzetten door simpelweg het font te veranderen; een letter ‘chi’ zal dan veranderen in de letter die in Helena op vakje 120 staat, namelijk de letter ‘ksi’. Een dergelijke conversie kan alleen worden uitgevoerd door een programma dat van beide fonts weet welke glyph in welke vakje zit.

Unicode

Unicode is ontwikkeld als antwoord op de bovengenoemde wildgroei van niet-Latijnse coderingen. Unicode is namelijk een internationaal initiatief om alle tekens van alle talen te standaardiseren in één reusachtige tabel (met 65.536 vakjes), die behalve aan letters ook plaats biedt aan leestekens en talrijke technische symbolen. De Unicode-standaard is inmiddels geïmplementeerd in talrijke platforms en applicaties. Ook is met de komst van OpenType een fontformaat met Unicode-functionaliteit geïntroduceerd.

Conversie naar TeX

De conversieprogramma’s die wij hebben ontwikkeld voor de omzetting van aangeleverde documenten met niet-Latijnse fonts naar het TeX-systeem maken gebruik van een uitgebreide bibliotheek met vertaaltabellen. Deze tabellen bevatten informatie over de positie van de glyphs in veel voorkomende niet-Latijnse fonts. Telkens als wij een font tegenkomen dat nog geen tabel heeft in onze bibliotheek, dan stellen wij daarvoor een tabel op en voegen die toe. Zo is onze bibliotheek in de loop der jaren uitgegroeid tot een veelzijdig instrument voor font-conversie. Ook aangeleverde teksten in Unicode behandelen wij op dezelfde manier als niet-Unicode-fonts. De voor ons relevante delen van de Unicode-tabel (zoals de Griekse, Hebreeuws en Arabische Code Charts) zijn immers ook in onze bibliotheek voorhanden.

Conversie naar RTF met Unicode

Wij kunnen niet alleen converteren vanuit Unicode, maar ook naar Unicode. Stel u redigeert een artikelenbundel waarin sommige bijdragen voor Grieks het Athenian-font gebruiken, andere Helena en weer andere bijvoorbeeld Kadmos. Als uw uitgever een uniforme aanlevering verlangt, zouden wij het Grieks voor u converteren naar de Unicode-standaard. Het resultaat van de conversie is een RTF-bestand waarin de niet-Latijnse passages in een OpenType font worden weergegeven.

TeX fonts

Flexibiliteit is het belangrijkste kenmerk van het TeX-systeem. Dat geldt ook in het bijzonder voor het fontbeheer van dit systeem. TeX werkt namelijk niet met conventionele fonts maar met speciale TeX-fonts die de gebruiker op grond van conventionele fonts moet genereren. Bij dat proces heeft hij de mogelijkheid om de fonts allerlei bijzondere eigenschappen mee te geven, bijvoorbeeld op het gebied van ligaturen. De mogelijkheden zijn zo uitgebreid dat het fontbeheer in de toch al steile leercurve van TeX één van de zwaarste etappes vormt. Door onze lange ervaring met complex wetenschappelijke zetwerk hebben wij ons het TeX-fontbeheer echter eigen kunnen maken. Wij kunnen TeX-gebruikers behulpzaam zijn bij het beschikbaar maken van PostScript- en OpenType-fonts voor hun TeX-installatie. Wij hebben veel ervaring met het genereren van TeX font metrics (TFM files) en het construeren van virtuele fonts. Virtuele fonts zijn fonts die zijn samengesteld uit verschillende reële fonts; deze techniek kan bijvoorbeeld worden gebruikt om uithangende cijfers of ligaturen uit een Expert-font aan een een regulier font toe te voegen. Bovendien hebben wij ervaring met het opstellen van coderingen voor niet-Latijnse fonts, zowel voor links-naar-rechts-schriften als rechts-naar-links-schriften.